De Winter vertrok een paar jaar geleden naar Afrika om daar als vrijwilliger in natuurgebieden te werken. Hij had jarenlang als redacteur voor onder andere het vakblad Management Team gewerkt. Toen de tegenzin steeds groter werd en het schrijven geen plezier maar stress opleverde, hakte hij de knop door en zegde zijn baan op om bijna 9 maanden in Afrika te werken en te reizen.
In het boek vertelt hij niet alleen over zijn eigen ervaring, maar interviewt ook zes Nederlanders die om uiteenlopende redenen verlof hebben opgenomen. De verhalen variëren van een omslachtige zoektocht naar geluk tot behoefte aan avontuur en zingeving. ‘Ik was niet meer zo sterk als in mijn jongere jaren en realiseerde me dat de manier waarop ik altijd met mijn krachten had gesmeten, zijn tol aan het eisen was. Oude reflexen werkten niet meer’, vertelt een van de geïnterviewden. ‘Het motto van mijn sabbatical was ‘Wie ben ik als ik niets doe?’ Ik deed dus vooral veel niet. Vooral in het contact met anderen ben ik toen een nieuwe ruimte gaan ervaren.’
Voor de meeste mensen blijkt de vrije tijd een verademing te zijn, maar sommigen komen zichzelf ook behoorlijk tegen. Zoals de advocaat Olaf van der Donk ‘Waar het op neerkomt is dat ik het gewoon heel lastig vind om te bepalen wat mijn wensen zijn. Ik ben toch een beetje in het leven gerold dat ik nu leid, en blijf maar worstelen met de gedachte dat ik er nooit een bewuste keuze voor heb gemaakt. Als je mij vraagt wat ik voor mezelf wil, dan moet ik je het antwoord schuldig blijven.’
Een sabbatical is zeker niet een groot feest. Van geldgebrek tot tropische ziektes of een teleurstellende terugkomst naar Nederland is alles mogelijk. Zowel het vertrek als de terugkeer verdient daarom uitgebreide aandacht, aldus De Winter. En een psychologische crisis kun je zeker niet oplossen door vrij te nemen of te gaan reizen. Je neemt jezelf tenslotte overal mee naartoe.
De Winter bespreekt tevens de mogelijkheden om betaald of onbetaald verlof op te nemen zoals de levensloopregeling. Er is volgens hem vaak meer mogelijk dan werknemers in eerste instantie zouden verwachten. Vooral degenen die al een aantal jaren werkervaring hebben, kunnen redelijk gemakkelijk om verlof vragen.
Werkgevers profiteren volgens hem van het faciliteren van verlof omdat het overspannenheid kan voorkomen en de balans tussen werk en privé nou eenmaal hoog op de agenda van werknemers staat. De succesvolle basketbalcoach Ton Boot is er heel duidelijk over: om op topniveau te kunnen blijven opereren heeft hij om de paar jaar een sabbatical hard nodig. Anders raakt hij uitgeput.
Het boek is toegankelijk en goed geschreven waardoor je het in een ruk uitleest, geholpen door het feit dat het een klein boekje is. Storend is alleen dat sommige passages er twee keer in staan, zodat je halverwege denkt dat je een verhaal al eerder hebt gelezen. De herhalingen voegen behalve verwarring niets toe. Voor de rest is het een absolute aanrader voor iedereen die wil ontsnappen.
Over Pierre Pieterse
Pierre Pieterse was tot februari 2022 hoofdredacteur van Managementboek Magazine.
