De onzekerheid en onvoorspelbaarheid zijn toegenomen en door de lawines aan digitale informatie is het onmogelijk alles te weten. Kennis en inzicht zijn afhankelijk van onze eigen perceptie en interpretaties. Wij zijn in een samenleving terecht gekomen waarop onze hersenen nog onvoldoende zijn toegerust. De hersenen kunnen zich verliezen in alle prikkels die steeds sneller op ons afkomen.
Om de uitdaging het hoofd te bieden hebben auteur Isabelle Hoebrechts en coauteur Ann Caroline Roymans een overzichtelijke handleiding geschreven. Het eerste hoofdstuk beschrijft de evolutie van onze hersenen. De verschillende gebieden van de geëvolueerde hersenen worden middels vier hoofdpersonages beschreven. Zo staat de ‘holbewoner’ voor het reptielgebied in onze hersenen. Het zijn de primaire overlevingsfuncties. Wordt het vechten of vluchten? Nuttig in een primitieve setting bij de confrontatie met een roofdier. Impulsief handelen is in onze VUCA wereld echter niet altijd handig. Een boze tweet kan bijvoorbeeld veel schade aanrichten. De ‘mier’ refereert aan de groepspositie. Mensen zijn nu eenmaal kuddedieren en uit een groep vallen kan fataal zijn in een primitieve omgeving. Uit een groep worden verwijderd is pijnlijk. De mier helpt bij het goed omgaan met hiërarchie en dominantie. De ‘uil’ staat voor het emotionele herstel deel van onze hersenen. Dit gebied herbergt onze waarden, gevoelens en verlangens en ook angsten. Het is een bibliotheek vol met herinneringen en ervaringen. De prefrontale cortex aan de voorkant van de hersenen is vanuit evolutionair perspectief een nieuw ontwikkeld hersengebied. De auteurs noemen dit ‘de benjamin’. Het is ons blauwe kapitaal. Dit gebied bevat een vijfde van onze hersenmassa en is voor overleving in de VUCA wereld nogal essentieel. Het is het toppunt van onze intelligentie en kan ons helpen nieuwe en complexe situaties te overzien.
Het tweede hoofdstuk besteedt aandacht aan het ontwikkelen van zelfinzicht. De auteurs maken een onderscheid tussen de aangeboren en aangeleerde persoonlijkheid. Zo kan het zijn dat het aanpassen aan werkomgeving en groepsrelaties niet past bij onze aangeboren en ontwikkelde persoonlijkheid. Angst, chronische stress en uiteindelijke burn-out kunnen hiervan het gevolg zijn. Een mens kan nu eenmaal zoveel hebben. Het hoofdstuk beschrijft de gevaren van onjuiste aannames en verwachtingen. De auteurs introduceren hier de interne boeddha als interne adviseur. Dit geeft leuke inzichten.
Na de eerste twee hoofdstukken ontwikkelt het boek zich steeds meer als een zelfhulpboek dat vragenstukken en dilemma’s bij de lezer hanteerbaar probeert te maken. Hoofdstuk drie gaat in op de manier waarop belangrijke beslissingen worden genomen. Gaat dit impulsief of weloverwogen? Via vragenlijstjes kan de lezer z’n eigen mentale conditie beoordelen en evalueren. In welke modus worden beslissingen genomen? Worden de korte en langetermijnbeslissingen op een juiste manier genomen of regeert de angst? Het laatste hoofdstuk bevat inzichten en oefeningen om fitter in de VUCA wereld te komen te staan. Het hoofdstuk bevat handvatten om veerkracht en mentale fitheid te ontwikkelen en gelukkiger te worden in de VUCA wereld. Ik vond Top of your mind - Beslissen in een VUCA-wereld inzichtelijk en leuk om te lezen. Het lijkt me uitstekend geschikt om in m’n coachingpraktijk in te zetten bij cliënten die het lastig vinden om door onze complexe wereld te navigeren. Ook managers kunnen met dit boek hun voordeel doen. Vaak worden belangrijke beslissingen nogal impulsief genomen.
Over Han van der Pool
Han van der Pool is een zeer ervaren talent ontwikkeling professional. Zijn expertise is te herleiden tot kennis uit de vakgebieden arbeids- en organisatiepsychologie, organisatiekunde en projectmanagement, aangevuld met ruim vijfendertig jaar ervaring als talentmanager, trainer/coach en adviseur in het bedrijfsleven. Zijn missie is een bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van organisaties door het mobiliseren van het menselijk potentieel.
