Hoeveel eenvoudiger zou het leven zijn als we wat minder energie zouden steken in het interpreteren van anderen? Wanneer je na een werkoverleg niet meer in de auto terug naar huis zit te reconstrueren of je te fel was of te stil of precies verkeerd zichtbaar. En als je ophoudt de minimale gelaatsuitdrukkingen van je leidinggevende te lezen alsof ze iets zouden zeggen over jouw functioneren?
voedingsbodem
Die dagelijkse mentale belasting vormt de voedingsbodem voor dit boek, The Let Them Theory. Een felgroen boek dat op dit moment overal opduikt (met een overdreven Amerikaanse ondertitel: ‘Een life-changing tool waar miljoenen mensen niet over uitgepraat raken’), als een intuïtieve reactie op een samenleving die steeds meer druk oplegt en mensen steeds minder houvast biedt. De boodschap is zowel opvallend eenvoudig als verleidelijk: laat mensen denken en voelen en doen wat zij doen, en richt jij je energie vooral op wat werkelijk van jou is.
Dat deze invalshoek breed resoneert blijkt uit de cijfers. De Nederlandse vertaling kwam een tijdje geleden vrijwel direct binnen op nummer 1 in de Bestseller60. Dit lijkt dus minder te komen door vernieuwende inzichten en meer door een breed gevoelde behoefte aan mentale ruimte in een tijd waarin iedereen voortdurend wordt geconfronteerd met verwachtingen en vergelijkingen.
herkenbare situaties
Robbins werkt haar idee met name uit aan de hand van herkenbare situaties. Vrienden die zonder jou op weekend gaan. Collega’s die stilvallen. Familieleden die impliciete verwachtingen bij je neerleggen. Veel mensen herkennen de reflex om zichzelf verantwoordelijk te voelen voor de gemoedstoestand en reacties van anderen. Robbins stelt daar simpelweg tegenover: laat ze. Niet door afstand te creëren met de ander, wel om tijdelijk los te komen van de illusie dat jouw inspanning bepalend is voor het innerlijke leven van iedereen om je heen.
Laat mij
Het inhoudelijke, wat mij betreft erg nuttige zwaartepunt van haar benadering ligt in de tweede stap: Let me. Wat heb ik te onderzoeken? Wat wil ik zelf? Dit raakt aan een veel oudere traditie. Stoïcijnse filosofen benadrukten al dat innerlijke vrijheid ontstaat wanneer je je richt op dat deel van het leven dat werkelijk van jou is. Daarnaast, boeddhistische stromingen maken zichtbaar dat rust begint wanneer je verwachtingen loslaat die je zelf hebt gecreëerd. Ook de moderne psychologie wijst op het belang van eigenaarschap om van binnenuit steviger te worden. In dat licht biedt Robbins een toegankelijk, licht verteerbaar gedachtegoed dat bijdraagt aan onze innerlijke vrijheid.
Het boek past dus sterk in deze tijd. We leven in een samenleving die sterk individueel is; mensen raken overspoeld en vermoeid door prikkels en sociale vergelijkingen, en voelen ondertussen dat zij veel problemen zelfstandig moeten oplossen. The Let Them Theory sluit naadloos aan bij dat gevoel. Het biedt een manier om het teveel aan verwachtingen tijdelijk te verlichten zonder dat de context waarin die verwachtingen ontstaan verandert.
relationele dimensie
En precies daar ontstaat spanning wat mij betreft. Loslaten kan bevrijdend zijn en werkt uitstekend bij de kleinere irritaties en misverstanden. In de klassieke stoïcijnse traditie stond vrijheid echter altijd naast zorg en rechtvaardigheid en wederkerigheid. Mensen zijn sociale wezens en geen afzonderlijke eilanden. In Robbins’ benadering blijft vooral de innerlijke component zichtbaar en wordt de relationele dimensie minder uitgewerkt.
Een mantelzorger kan de dingen niet eenvoudigweg zomaar laten. Iemand die afhankelijk is van een werkgever evenmin. In die situaties kan loslaten eerder onvermogen oproepen dan vrijheid. De theorie lijkt vooral te werken voor mensen met voldoende ruimte om keuzes te maken.
Cassie Phillips
Daar komt de vraag naar de herkomst van haar invalshoek bij. Al ruim voor Robbins haar Let Them-video publiceerde, ging een gedicht viraal, ‘Just Let Them’ van Cassie Phillips, met opvallende inhoudelijke parallellen. Robbins ontkent dat zij dit gedicht ooit heeft gezien. Haar reactie, dat mensen van alles kunnen zeggen en dat je daar geen controle over hebt, past volledig binnen haar eigen raamwerk, maar voelt tegelijk als een afweerreflex in plaats van een open, verbindend antwoord op een terechte vraag.
Ook Robbins’ presentatie sluit niet altijd aan op de nuance die het onderwerp vraagt. Waar het boek toegankelijk en persoonlijk is, klinkt zij in video’s en podcasts eerder absoluut, opzwepend en dwingend. Die toon doet m.i. afbreuk aan de subtiliteit die nodig is om te spreken over verantwoordelijkheid, relationele dynamiek en innerlijke vrijheid.
spiegel
Toch gebeurt er iets wanneer je het boek leest. Robbins laat zien hoe vaak mensen verantwoordelijkheid dragen die nooit bij hen hoorde. Hoe eenvoudig het is om jezelf kwijt te raken in een voortdurend scannen van andermans uitingen. En komt met een goed toepasbaar (zij het niet erg structureel) alternatief.
The Let Them Theory werkt als een spiegel. Het laat zien wat werkelijk van jou is en wat bij de ander blijft. Wanneer deze inzichten juist worden geplaatst, kunnen zij bijdragen aan innerlijke vrijheid en aan de capaciteit om met meer rust en zichtbaarheid aanwezig te zijn in relaties en samenwerking.
Het boek vraagt als gezegd wel om een aanvullend perspectief. Om context en relationele vaardigheid en bewustzijn van afhankelijkheid. Loslaten krijgt pas betekenis wanneer het wordt ingebed in het samenleven met anderen en niet los daarvan wordt gezien.
Samengevat: The Let Them Theory is geen diepgravend werk, wel een relevant boek omdat het een vraag naar voren haalt die velen bezighoudt: blijf je jezelf zonder jezelf te verliezen in de reacties van anderen?
Over Danny Mullenders
Danny Mullenders is assessment- en ontwikkelpsycholoog, coach, auteur en spreker. Hij schreef de # 1 bestsellers Daarom doen ze dat en Laat je niet kiezen. 27 januari 2025 kwam zijn derde boek uit, De kunst van niet kiezen.