Toch wonderlijk om in een boek over passie te lezen dat ‘plezier in je werk nergens voor nodig is.’ En een andere conclusie luidt: ‘Werken is niet altijd leuk, maar soms wel.’ Of: ‘Ook zonder passie kun je plezier in je werk hebben.’ Nee, Ackerman ontkent niet dat passie wel degelijk van belang kan zijn. Wie gepassioneerd iets doet, bewerkstelligt vermoedelijk veelal betere resultaten. En wie een echte passie heeft, moet daar ook vooral vol voor gaan.
Maar de auteur ageert tegen een soort modernistische verplichting om alles gepassioneerd te doen. ‘We spelen allemaal mee in een theater, we spelen de rol die van ons verwacht wordt’, schrijft ze in de inleiding. Ofwel: de tijdgeest lijkt ons te dwingen om vanuit passie een vak te kiezen. Dan word je tóch zzp’er of ga je toch die bed & breakfast beginnen. Maar volgens Ackerman kun je prima een baan uitoefenen waar je echte passie niet ligt. Die passie stop je misschien ’s avonds in amateurtoneel of sport. Overdag doe je dan gewoon de dingen die je moet doen. Vakkundig, maar niet noodgedwongen gepassioneerd.
Ackerman ontrafelt het maatschappijprobleem ‘passie’ in 31 mythes. Mythe 1 luidt: je moet werken vanuit passie. Als hierboven uitgelegd, Ackerman vindt het onzin. Mythe 2 heeft de titel: voor iedereen bestaat er een droombaan en daar hoor je dus zo snel mogelijk naar te zoeken. Forget it! Net zoals werk leuk moet zijn of dat managen altijd beter is dan medewerker zijn. Het boek is een gloedvol pleidooi om de arbeidsmarkt en alles wat daarbij komt te relativeren. Mensen moeten niet hijgend achter de verwachtingen van de 21ste eeuw aanlopen, maar zichzelf de vraag stellen wat ze echt willen. Passie, prima. Minder passie, ook goed.
Laat je vooral niet opjagen door verwachtingspatronen. Zo schrijft Ackerman onder meer: ‘Ik vind het onzin dat iedereen een passie moet hebben. Sommige mensen hebben tien passies, anderen vinden dingen "best leuk" zonder dat ze het een passie noemen. Bovendien ontdekken mensen pas gaandeweg hun loopbaan waar ze echt enthousiast van worden en maken dan nieuwe keuzes die ze tien jaar eerder niet hadden gemaakt.’ Het draait dus veel meer om inzicht dan om echte passie.
Een verfrissend geluid, zeker in een crisistijd waarin mensen soms opgejaagd en geforceerd op zoek gaan naar een andere baan. Of ontslagen worden en noodgedwongen, niet uit passie, voor zichzelf beginnen. Al is dat ook weer een mythe: nummer 6. Je kunt alleen voor jezelf beginnen als je een echte ondernemer bent. ‘Kan best’, schetst Ackerman. Genoeg echte ondernemers die falen en failliet gaan en niet-ondernemers die een succes maken van hun business. Kortom: relax. Passie is vooral een buzzword waar je relativerend mee om moet gaan.
Over Ronald Buitenhuis
Ronald Buitenhuis is freelance journalist.
