Ligt het aan mij, of hoe zit het? - ‘Gelaagd en doordacht’

Hugo is een man die zijn leven op orde heeft. Althans, zo lijkt het. Hij woont comfortabel, zijn dagen verlopen voorspelbaar, en hij houdt het meeste liever bij het oude. Totdat zijn broer Stef ineens op de stoep staat met een hulpvraag. Stef – de succesvolle, zelfverzekerde broer – blijkt ongeneeslijk ziek. En dat verandert alles. Voor Stef, maar zeker ook voor Hugo, die ineens met vragen wordt geconfronteerd die hij jarenlang voor zich uit heeft geschoven. Wat wil ik eigenlijk met mijn leven? Wie ben ik, los van hoe anderen mij zien? Wat geeft mijn bestaan werkelijk betekenis?

geloofwaardige stappen

Wat dit boek goed doet, is dat het je niet alleen meeneemt in Hugo’s verhaal, maar ook in zijn ontwikkeling. En dat van een aantal figuranten. Geen grote transformaties of overdreven dramatiek, maar juist kleine, geloofwaardige stappen. Je voelt als lezer mee met zijn verwarring, zijn groei, zijn twijfels. De personages zijn geen mechanische profielen waar al te makkelijk psychologische theorie aan gekoppeld wordt. Ze zijn mensen van vlees en bloed, met hun boeiende eigenaardigheden, schaduwkanten en verlangens. Dat maakt het boek echt prettig, en ook op veel punten verrassend, om te lezen.

psychologische inzichten

Tegelijkertijd weet Splinter een flink aantal bekende psychologische inzichten in het verhaal te verweven. Denk aan RET (rationeel-emotieve therapie (zij noemt het training)), Kolbs leerstijlen, kernkwadranten van Ofman, de zeven eigenschappen van Covey, en ook het gedachtegoed rond growth en fixed mindset van Carol Dweck. Allemaal klassiekers uit de zelfhulp- en managementliteratuur, die op een toegankelijke manier worden uitgelegd en gekoppeld aan de personages.

voorkennis

Dat is meteen ook de kracht én de beperking van het boek. Aan de ene kant is het fijn dat Splinter kiest voor herkenbare concepten. De lezer hoeft geen voorkennis te hebben en kan zich makkelijk verbinden met de thema’s die worden aangesneden. Je herkent je in meerdere personages. Aan de andere kant had ik graag hier en daar wat meer scherpte gezien. Sommige theorieën worden wel erg vanzelfsprekend gepresenteerd, zonder constructief-kritische kanttekeningen. Zo wordt Jung bijvoorbeeld opgevoerd als grondlegger van het DISC-model – terwijl hij hooguit als inspiratiebron heeft gediend. En ook de mindset-theorie van Dweck, die de laatste jaren behoorlijk wat kritiek heeft gekregen, wordt wat al te onkritisch neergezet.

Maar goed, misschien is dat ook niet het doel van dit boek. Splinter wil neem ik aan geen wetenschappelijk betoog voeren (in het boek lees je trouwens waarom het niet altijd werkt om te snel aannames te doen!), maar een herkenbaar verhaal vertellen waarin mensen zichzelf kunnen terugvinden – en vanuit daar nieuwe perspectieven kunnen ontdekken. En daarin slaagt ze meer dan prima.

Aanraden

Voor mij als coach is dit zo’n boek dat ik met een gerust hart zou aanraden aan een aantal van mijn coachees. Vooral aan mensen die vastlopen in oude patronen, last hebben van belemmerende overtuigingen, of zich afvragen hoe ze verder willen – in hun werk, of gewoon in hun leven. Het leest makkelijk weg, biedt stof tot nadenken, en nodigt op speelse wijze uit tot zelfonderzoek.

De afronding van het boek is trouwens ook mooi gedaan. Geen geforceerd einde, maar een serie rake quotes en reflecties van de hoofdpersonages die het verhaal goed afronden en nog even blijven hangen. Je sluit het boek met het gevoel dat er echt iets is afgerond – in het verhaal, maar ook een beetje in jezelf als lezer.

Kortom: Ligt het aan mij, of hoe zit het? is een verhalend zelfhulpboek dat zich prettig onderscheidt van de bekende modellenboeken of stappenplannen. Het is luchtig en leesbaar, maar ook gelaagd en doordacht. Eiline Splinter laat zien dat je psychologische diepgang prima kunt combineren met vertelkunst. En dat is precies wat dit boek de moeite waard maakt.