Het boek 'Prediker voor managers' voorziet in levenswijsheden, gebaseerd op het Bijbelboek 'Prediker' . Wat kunnen we als managers eigenlijk met Predikers harde uitspraken als 'alles is lucht en leegte'?
Prediker staat niet bekend om zijn motiverende uitspraken. Dat alles in dit leven 'lucht en leegte' is, is daar een goed voorbeeld van. Het Bijbelboek staat vol met dit soort opmerkingen. Prediker wordt door velen dan ook ronduit 'zuur' genoemd. Niet motiveren, maar relativeren is het doel van Prediker. We leren de vinger aan de pols houden, zodat we ons afvragen of ons dagelijkse rennen wel zo zinnig is. Soms lijkt dat rennen wel een doel op zich geworden. De schrijvers van 'Prediker voor Managers' (en Prediker zelf natuurlijk) willen ons leren te relativeren. De lessen in relativeren worden toegepast op alle vraagstukken die ons als managers dagelijks bezighouden, zoals verandermanagement, timemanagement en het werken met targets.
Hoeveel verandermanagers hoor je praten over 'overtuigen' en 'weerstand overwinnen'? De veranderaar heeft het licht gezien en moet de rest om zien te krijgen. Weerstand wordt daarbij soms positief geformuleerd als 'gratis advies', maar ook dan geldt nog dat het iets is wat overwonnen moet worden.
Met Prediker in de hand verwerpen de schrijvers deze visie. Mensen bieden geen weerstand, ze hebben gewoon een mening die gehoord moet worden. Timemanagement en planning komen ook aan bod. Sinds de tijd van Prediker is het leven heel wat hectischer geworden. We streven er vaak naar om vooral heel goed te plannen om zo onze kwetsbaarheid te beperken. Het resultaat daarvan is vaak het tegengestelde van wat we beogen. Een strak plan maakt ons juist gevoeliger voor verstoringen. Hoogland en Verkerk leren ons daarom ook dit te relativeren: Elk plan is goed, als het maar tot actie aanzet. Mensen gaan dan handelen en in een gezamenlijk leerproces ontdekken ze gaandeweg de juiste weg. Een mooie opmerking om eens goed te laten bezinken.
Veel mensen komen in het Bijbelboek Prediker niet veel verder dan de eerste paar zinnen. De negatieve formulering van de wijsheden schrikt velen af. Deze mensen beseffen waarschijnlijk niet dat Prediker geschreven is in Joodse 'Masjaals'. Een Masjaal is een raadselspreuk, bedoeld om te prikkelen. In onze dagen zouden we Prediker misschien een columnist noemen. De schrijvers verduidelijken dat gelukkig heel goed zodat je niet bij de eerste pagina al afhaakt. Wat krijgen we dan te lezen in die Masjaals? Bijvoorbeeld mooie bespiegelingen zinnen over het begrip 'tussentijd', geformuleerd in deze doordenker: 'Tijd creëren loont alleen als het niet per se hoeft te lonen'. En ook: 'Maak je geluk niet afhankelijk van je eigen inspanningen'. Horen we niet vaak 'het geluk zit in de kleine dingen'? Dat zijn de dingen waar Prediker op doelt. Geniet niet van je inspanningen, maar van de dingen die je overkomen.
Managers die in dit boek concrete antwoorden voor praktische vraagstukken willen lezen, kunnen het boek maar beter niet kopen. Prediker leert ons om te gaan met 'trage vragen': existentiële en morele vragen waarmee de mensheid sinds mensenheugenis worstelt. Vragen die elke keer weer terugkomen, op het werk of in de auto van en naar het werk. Daarom moet je het boek ook niet in één keer uitlezen, maar telkens een deel van het boek. Gun jezelf dan de tijd om daar eens goed over na te denken, en te relativeren…
Over Joost van Driessen
Joost van Driessen is manager bij het Ministerie van Defensie. Hij is afgestudeerd in de informatica aan de Universiteit Leiden en deed zijn MBA-opleiding bij de Business School Nederland. Zijn werkterrein bevindt zich op het grensvlak waar organisatie en informatie elkaar raken.
