Op de schop

Reorganisaties hebben alleen zin als er op de middellange termijn ingegrepen moet worden, in plaats van als reactie op bedreigende economische ontwikkelingen. Aldus Bart Drenth, Diederik Kok en Ben Kokx in 'Op de schop'. Naast een theoretisch antwoord op het waaróm van reorganisaties, presenteren zij een handleiding waaruit blijkt hóe reorganisaties uitgevoerd moeten worden. Doel van deze handleiding is het bieden van houvast bij het doordenken, inrichten en uitvoeren van een reorganisatieproces. Daarbij presenteren zij geen blauwdrukbeschrijving, maar een raamwerk. Dit raamwerk moet bewerkstelligen dat wanneer organisaties van tijd tot tijd opgeschud worden, het in ieder geval zorgvuldig gebeurt. In 'Op de schop' onderscheiden de Berenschot-adviseurs vier fasen van een reorganisatie. Achtereenvolgens moet u de strategie-, plan-, ontwerp- en implementatiefase doorlopen. Binnen elk van deze fasen staat u vervolgens stil bij vier dimensies van het reorganisatieproces: het doel, de haalbaarheid, de procesaanpak en het gewenste resultaat. Volgens Drenth, Kok en Kokx zou u elke fase moeten afronden met een besluitvormingsdocument, die de input vormt voor de volgende fase. Door het werken binnen dit raamwerk, wordt er gestructureerd en planmatig gewerkt en is er geen ruimte voor een incrementele aanpak. Als junior adviseur met krap een jaar werkervaring, krijg ik houvast door het kort en bondig gepresenteerde raamwerk. Hoewel de lessen uit 'Op de schop' niet verpakt zijn in een meeslepend verhaal, de lay-out en structuur van het boek te wensen over laten en de aanbevelingen uit de handleiding wat kort door de bocht gepresenteerd worden, is het een boek dat je op een zondagmiddag even wegleest. Dat mag ook wel met zijn omvang van nog geen 100 pagina's. Na het lezen heb ik inzicht in het hoe en waarom van reorganisaties en de projectmatige invulling die Berenschot hanteert. Door middel van al dan niet fictieve casussen maken de auteurs duidelijk tegen welke dilemma's een manager kan aanlopen bij een reorganisatie. De beperkte omvang van 'Op de schop' heeft echter ook zo zijn nadelen. Het buiten beschouwing laten van het mensgerichte en veranderkundige aspect is een groot gemis. Het gepresenteerde Berenschot-raamwerk is gestoeld op Douglas McGregor's Theorie X en Y. Hierin staat het gedrag van mensen in een organisatie centraal. Desondanks is er binnen het raamwerk weinig aandacht voor de manier waarop managers kunnen omgaan met de menskant van reorganisaties. En dat terwijl een reorganisatie staat of valt met het in beweging krijgen van medewerkers. Een gemiste kans dus van Drenth, Kok en Kokx. Hiermee mist het boek voor mij persoonlijk diepgang en inbedding in een grotere, veranderkundige, context. Echter, voor wie interesse heeft in het snel tot zich kunnen nemen van het Berenschot-raamwerk, is 'Op de schop' uitermate geschikt.