Na het doorlezen van 'Medische aansprakelijkheid' bent u een stuk wijzer en weer goed geïnformeerd. Het boek, pittig om te lezen, is vooral waardevol als naslagwerk.
Verjaring, bewijslastverdeling, smartengeld... Prof. mr. T. Hartlief c.s. gaan in zeven hoofdstukken nader op deze en andere onderwerpen in. Ze geven in 'Medische aansprakelijkheid' de ontwikkelingen weer van de laatste jaren op diverse terreinen, zoals de relatie tussen civiel medische aansprakelijkheid en tuchtrechtelijk medische aansprakelijkheid.
Maar ook op onderwerpen als bewijslastverdeling, proportionele aansprakelijkheid en bijvoorbeeld zwangerschap- en geboorteschade. Wordt de medische zorgvuldigheid naar de mening van de patiënt onvoldoende in acht genomen, dan loopt de behandelaar het risico dat hij zowel tuchtrechtelijk maar ook civiel rechtelijk daarop kan worden aangesproken (om nog maar niet te spreken van uitzonderlijke zaken waarbij het strafrecht van toepassing is).
In tuchtrechtelijke zin zal hij dan moeten aantonen dat hij naar de medische norm heeft gehandeld. De uitspraak in het tuchtrecht hoeft geen invloed te hebben op de civiele procedure. De Hoge Raad heeft in een aantal zaken consistent geoordeeld door aan te geven dat het tuchtrecht een ander doel heeft dan het civiele recht.
Het oordeel van de tuchtrechter is wel van betekenis, maar het dwingt de civiele rechter niet tot het oordeel van wanprestatie of onrechtmatige daad. Het gaat in beide gevallen dus om een zelfstandig onderzoek en procedure. Wat me in dit boek vooral is bijgebleven, is de discussie over de ongewenste zwangerschap en de aansprakelijkheidsdiscussie al gevolg daarvan.
In juridische termen heet dit de wrongful birth claim, de mislukte sterilisatie en andere fouten die leiden tot de geboorte van een ongewenst kind. In het boek worden tal van voorbeelden aangehaald waar en wanneer de behandelaar aansprakelijk kan zijn en in welke zin hij geacht wordt bij te dragen aan de opvoeding van het 'ongewenste kind'. Dit nog afgezien van de discussie over de vergoeding van de psychische schade die de ongewenst zwangere vrouw kan oplopen. In het boek wordt ook aandacht besteed aan het feit dat met wisselend succes vorderingen worden ingesteld tegen de behandelaar namens het ongeboren kind door de moeder of vader.
Het gaat te ver om hier alle voorbeelden aan te halen die in het boek worden genoemd. Duidelijk is wel dat de rechtspraak zich in de loop der jaren heeft ontwikkeld en dat er nu ook oog is voor zaken als de omkeringregel (de arts kan gedwongen worden - op grond van het gestelde van de eiser - om te bewijzen dat iets wel of niet is gebeurd) of het feit dat de behandelaar of het ziekenhuis mee moet werken door informatie te leveren en om de eiser in staat te stellen zijn zaak te onderbouwen.
'Medische aansprakelijkheid' bevat iets meer dan 200 bladzijden en schetst de laatste ontwikkelingen op het juridische vlak van de medische aansprakelijkheid. Naar mijn mening handzaam en zeer bruikbaar voor professionals.
Over Dick Bos
Dick Bos (1958) studeerde onder andere Rechten aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en Bedrijfskunde aan de NCOI Business School (MBA). Daarnaast voltooide hij naast tal van managementcursussen de opleiding tot gecertificeerd compliance officer bij het NIBE-SVV. Hij is nu werkzaam bij Rijkswaterstaat.
