Uiteraard is Barack Obama door Time Magazine uitgeroepen als persoon van het jaar. Verrassender is de uitverkiezing van Bos als politicus van het jaar. Verrassend omdat zijn prestaties nauw samenhangen met de crisis. Sterker nog: zonder crisis geen lauwerkrans in dit geval! Want in feite heeft Bos gedaan wat elke andere minister van Financiën ook had gedaan, of zelfs had moeten doen, er was geen gewoon enkele andere keus. Dus met visie of wat dan ook heeft het allemaal weinig van doen. (Michel Hoetmer schreef er al een pittige column over.) De voetballer, sportman, sportvrouw en sportploeg laten we maar even voor wat het is. Evenals het tv-moment van het jaar, daarover heeft Frits Abrahams in het NRC van vrijdag 19/12 al voldoende gezegd.
Marijke Lingsma is in november verkozen tot coach van het jaar, en is daarmee meteen de allereerste coach van het jaar. Waarom zij? Volgens velen, inclusief de jury, is zij inspirerend en toonaangevend, en heeft zij bovendien coaching op de Nederlandse kaart gezet. Wat verwacht zij van 2009, in coachtermen? ‘Coachen anno 2009 wordt zonder meer interessant, omdat we middenin een periode van economisch crisis zitten. Coaching is namelijk een fantastisch instrument om om onzekerheid te delen, om het draagvlak om lasten te dragen te versterken, en om inspiratie aan te brengen. Dicht bij je eigen mogelijkheden blijven, jezelf niet meer opblazen, wel je kracht inzetten dan wel uitbuiten. In grotere organisaties is er sprake van een hectiek die steeds gekker lijkt te worden. Coachen biedt een belangrijke opening door even uit die hectiek te stappen, afstand nemen en kijken waar winst te halen valt. Vanuit minder werkmogelijkheid zal er meer vraag naar en tijd voor coaching zijn, al dan niet in combinatie met opleidingen. Wat mij betreft, en die geluiden hoor ik ook van anderen, krijgt teamcoaching daarin een steeds grotere plek. Wat meer noodzaak en accent op wij en minder op ik.’
Adjiedj Bakas is 13 december verkozen tot zakenman van het jaar, ‘vanwege zijn prestaties, lef en ondernemerschap’, aldus de jury. Even precies: tot zwarte zakenman van het jaar. Bakas vindt die prijs niet stigmatiserend, doelend op het bijvoegsel ‘zwart’. ‘Je hebt veel van dit soort awards. We hebben net de awards voor politicus van het jaar gehad. Komend jaar is die van Trendwatcher of the Year, die trendtijdschrift Second Sight organiseert. Voor vrouwelijke ondernemers heb je ze ook, voor gay-ondernemers eveneens. Zeker vanuit minderheidsgroepen zijn dit soort awards belangrijk, omdat je zo rolmodellen creëert en zichtbaar maakt dat de mainstream samenleving toegankelijk is voor iedereen, dat dromen door een ieder te realiseren zijn.’ Over dat laatste gesproken: Bakas voorspelt voor 2009 ‘een jaar van degelijkheid, soberheid en noeste arbeid’, maar ook een jaar waarin dromen uitkomen, want ‘dromen waarmaken kan ook tijdens een recessie!’
Dan het woord van het jaar. Waar onze oosterburen het jaar 2008 toch nog enige eer aandoen door ‘Finanzkrise’ als woord van het jaar te kiezen, moeten wij het doen met weer iets typisch Nederlands: ‘swaffelen’. Het passender ‘bankendomino’ eindigde op plaats drie. Treurig, laten we het daar maar op houden. En in de VS heeft The New Oxford American Dictionary het woord ‘hypermiling’ (zo veel mogelijk ‘miles’ uit een ‘gallon’ persen) als WOTY uitgeroepen. Daar zijn ze de crisis kennelijk alweer een stukje voorbij.
Ook marketing heeft zijn momenten. De SP-spot over de thuiszorg wint de Gouden Loeki. En de altijd leuke manager van AH heeft een speciale vermelding gekregen, omdat de opkomst van filiaalhouder Harry (zo heet hij dus) direct leidt tot een AH-awareness. Het ICSB heeft een heuse marketing top-10 samengesteld, dat wil zeggen: een lijst met de tien belangrijkste marketinginitiatieven. Op één staat Nintendo, omdat het met zijn Wii een succesvolle ‘blue ocean strategy’ heeft uitgevoerd (bijna een dubbele uitverkiezing want ‘Wiien’ was op een haar na woord van het jaar geworden), gevolgd door Obama (creatieve fondswerving) en Club Watt (duurzaam).
Op de website CEOread zijn verschillende top-10 boekenlijstjes te lezen. Veel ‘usual suspects’ maar een titel komt telkens terug: ‘The Trillion Dollar Meltdown’. Inderdaad een opmerkelijk boek omdat het in maart is verschenen maar niettemin haarfijn aankondigt wat er nu gaande is: ‘The crash, when it comes, will have no firebreaks. A quarter century of free-market zealotry that extolled asset stripping, abusive lending, and hedge fund secrecy will come crashing down with it.’ Ook staat er een lijst met de tien beste boeken aller tijden waarin het boek The Great Crash 1929 van Galbraith is opgenomen. Met dank aan de crisis. Wat het Nederlandse managementboek van het jaar wordt, laat nog even op zich wachten. Dat wordt in maart bekend gemaakt.
Over Pierre Pieterse
Pierre Pieterse was tot februari 2022 hoofdredacteur van Managementboek Magazine.
