Er zijn boekenkasten vol geschreven over coaching, waarom moest er toch een nieuw boek over coaching komen?
Coaching heeft zich in heel veel gevallen ontwikkeld tot wat ik wel eens badinerend noem: velletjescoaching. Zit je wel goed in je vel? Het gaat mij er veel meer om: hoe krijg ik vakmanschap weer terug in een organisatie. Met dit boek wil ik mensen beter te maken in hun vak. Ik ga niet voorbij aan het welbevinden, het goed in je vel zitten, maar de focus ligt op vakmanschap terugbrengen.
Is het een pleidooi voor een terugkeer van het oude gilde?
In zeker zin, ja. Waar je ook komt, in de zorg, in de kinderopvang, de industrie… We hebben - althans dat is de idee - een chronisch gebrek aan vaklui en passie. Met mijn methode van coaching kun je een bijdrage leveren aan het terugbrengen van vakkennis op de werkvloer.
In uw boek schrijft u dat uw eerste uurloon 1 gulden 68 was en dat er toen nog geld was om mensen ‘on the job’ te coachen. Arbeid is tegenwoordig zo duur dat er geen ruimte meer is voor coaching?
Alles gaat sneller. De universiteit gaat bijvoorbeeld van zes naar vier jaar. En mensen moeten mede vanwege de hoge lonen meteen op de toppen van hun kunnen presteren. Tegelijkertijd: als je gaat kijken naar de tijd dat mensen moeten werken, dan wordt die langer. Vroeger waren de meeste mensen begraven met 65. Vandaag de dag kun je niet meer veertig of vijftig jaar hetzelfde doen; er komt wel vier, vijf, zes, zeven keer een carrièreswitch. Dat wringt aan alle kanten. Minder geld en tijd voor coaching, een hoog verwachtingspatroon en meer carrièrebreuken. Je moet in deze tijd op een andere manier –en continu- leren je vak bij te spijkeren.
Uw boek draait om structuur. Bijna gedetailleerd tot achter de komma beschrijft u stappenplannen. Is dat dé methode. Leg vast en volg een route?
Begin niet met het eind, begin bij het begin. Er wordt te vaak gecoacht vanuit een probleemsituatie. Ik ben er voorstander van dat er continu wordt gemonitord om problemen te voorkomen. Nu zit er toch te vaak een negatieve klank in coaching. ‘Ik moet gecoacht worden.’ Coach je continu en stapsgewijs, dan houd je een hoge motivatie in de organisatie.
Edoch, coachen is geen tovermiddel schrijft u.
Ik voetbalde vroeger heel graag. Maar gaf ook voorzetten waarbij ze zich nu nog afvragen wat ik ermee bedoelde. Je kunt ergens wel plezier in beleven, je brood ermee verdienen is wat anders. En juist dat brood verdienen, het vakmanschap, daar draait het voor een belangrijk deel om.
Dit is boek twee in een trilogie, samen uw magnum opus vormend over 25 jaar coaching en begeleiding van mensen. Hebben we iets bereikt in 25 jaar tijd?
Ja en nee. Dertig haar geleden stond je berooid op straat als je ontslagen werd. We hebben dat op een geweldig sociale manier opgepakt, verbeterd. Maar anderzijds zijn ontslagvergoedingen inmiddels verworden tot een geldmachine. Met de zak geld die mensen meekrijgen, wordt vrijwel nooit iets gedaan aan persoonlijke ontwikkeling. Dat zouden mensen wel moeten doen. In de komende 25 jaar zullen mensen steeds meer ervoor gaan kiezen hun eigen werk zo in te richten zoals zij dat willen. Denk aan het groeiend leger zzp’ers. Dat kan niet anders of je moet je vak beheersen. Er is namelijk niemand meer die een hand boven je hoofd houdt. Condities worden niet meer wettelijk opgelegd voor iedereen. Dan moet je wel goed zijn in je vak om te overleven. Als je goed bent in je vak, kun je ook meer verwerken en heb je meer plezier. Dan zit je sowieso goed in ‘je velletje’. Inderdaad: het gilde-denken was zo slecht nog niet.
Over Ronald Buitenhuis
Ronald Buitenhuis is freelance journalist.
