‘We lopen als mieren maar rondjes. Blindelings achter elkaar aan. Totdat we door uitputting omvallen en er gaten in de mierenloop komen. Als we veranderingen op eenzelfde manier proberen door te voeren, wordt het nooit succesvol. Vallen er ook gaten.’ En dus pleit Paul van Scherpenseel in zijn nieuwe boek Wie altijd maar druk is, komt niet vooruit bij veranderingsprocessen voor behalve een managementperspectief ook voor een medewerkersperspectief. ‘En vind een collectief moreel kompas.’

Als organisaties in alle facetten agile moeten worden, zoals de managementliteratuur momenteel beweert, kan communicatie niet achterblijven. Dat geldt niet alleen voor de communicatieafdeling en de professionals die daar werken, maar voor het hele denken over de meerwaarde van communicatie in, door en van de organisatie. Betteke van Ruler bedacht daartoe de metafoor van het Communicatiehuis die ze in Communicatie in positie in 3 stappen toelicht. Zelf te ontwerpen door de communicatieprofessionals in constructieve dialoog met iedere collega die aan communicatie doet. Met iedereen dus.

Ja, nee zeggen is lastig. En toch helpt nee zeggen om de kwaliteit van een product te verbeteren. ‘Nee zeggen helpt bewuste keuzes te maken’, zeggen de auteurs van 50 tinten nee, Robbin Schuurman en Willem Vermaak. Maar nee zeggen bestaat uit diverse gradaties; een pallet aan kleuren waaruit je kunt kiezen. Ofwel: hoe leer je op een effectieve manier nee te zeggen?