Om te komen tot échte verandering dien je een nieuwe werkelijkheid te creëren?
De werkelijkheid zoals wij die zien, creëren we zelf op basis van onze beperkende overtuigingen. Neem je deze subjectieve realiteit als vertrekpunt om te komen tot verandering en verbetering, dan bedenk je hooguit een nieuwe werkelijkheid die net iets beter is dan de oude of erger, nog minder slecht. Je ontwikkelt in deze beperkende realiteit bijvoorbeeld stapsgewijze verbeteringen voor een plastic fles. Een revolutionaire nieuwe verpakkingswijze die de plastic fles vervangt, bedenk je door op een andere manier te kijken naar creativiteit en ‘realiteit’ en open te staan voor nieuwe werkelijkheden.
Lijkt me best lastig. We zitten immers gevangen in een lineaire manier van denken?
Met rationeel, lineair denken los je alleen de eenvoudige problemen op en niet de complexe vraagstukken. Kwantumsprongen, grensverleggende oplossingen voor grote problemen, komen juist niet voort uit deze denkwijze. De bedenkers van deze kwantumsprongen accepteren de huidige werkelijkheid niet. Boyan Slat wist als 16-jarige dat hij de oceanen plasticvrij ging maken. Avinash Changa wil met virtual reality de wereld en mensheid verbeteren. Ze hebben in een ‘split second’ een betere realiteit voor ogen en maken Giant Leaps door ontwerpen te maken voor het geheel en daarin een aanjagende rol te spelen. Ze ontwerpen eigenlijk zo dat door het nieuwe ontwerp al het oude overbodig raakt. Ze werken daarmee niet alleen zelf aan een nieuwe werkelijkheid, maar geven toestemming aan anderen om met geld, energie of innovatie mee te doen.
Waarom vraagt juist deze tijd om het bliksemsnel nemen van Giant Leaps?
Je ziet dat de huidige systemen op hun eind lopen omdat ze zijn gebaseerd op verouderde aannames en technieken. Er komt steeds meer spanning tussen ‘ik’ en ‘wij’. De wijze waarop we belangrijke vraagstukken benaderen en oplossingen zoeken, past niet langer in een wereld waarin je los van ruimte en tijd inzichten, informatie en ervaringen deelt. Brainstormen, agile werken en change management leiden tot vergaande veranderingen, maar veroorzaken geen revolutionaire veranderingen in de vorm van Giant Leaps. En dat type veranderingen is nu wel nodig. Dat lukt alleen als we gebruikmakend van ons onderbewustzijn - ons grotere potentieel - bestaande, beperkende realiteiten vervangen voor nieuwe waarheden.
Bij het ontwikkelen en realiseren van kwantumcreatieve ideeën en ontwerpen speelt het onderbewustzijn een belangrijke rol?
De kwantummechanica bewijst het bestaan van een universum met wetmatigheden van tijd en ruimte die op aarde onbekend zijn. Eigenlijk moet je de fysieke en beperkende werkelijkheid loslaten en openstaan voor een haast onbegrijpelijke wereld om de kwantumrealiteit te doorgronden. Als je dat doet en je eigen beperkingen erkent, kun je met kwantumcreativiteit heel eenvoudig een nieuwe werkelijkheid creëren. Deze creativiteit bevindt zich in het onderbewustzijn en ervaar je als je bij het nemen van een werkelijk goed voelend besluit een ‘aha-moment’ beleeft. Iedereen heeft daar toegang toe. Je moet er wel even mee oefenen. Net als met leren schrijven en lopen.
Met kwantumcreativiteit houd je het onderzoekende, lineaire brein voor de gek?
Een lineaire denkwijze borduurt voort op de actuele stand van zaken en brengt geen werkelijk innovatieve oplossingen. Met kwantumcreativiteit geef je je verbeelding en fantasie de vrije loop en stap je in een onbegrensde ‘virtual reality’. Alleen daar vind je écht vernieuwende, briljante en strategische oplossingen en krijg je de energie om nieuwe inzichten toe te passen en verder te ontwikkelen. Je kunt vrijuit denken en handelen en krijgt toestemming om eerst buiten tijd en ruimte te denken en het dan terug te brengen op aarde.
Op weg naar de grote sprong stuit je op hindernissen. Het zelforganiserend principe helpt je die te trotseren?
De weg naar de realisatie van een perfect world ligt vol voetangels, klemmen en valkuilen. Vandaar dat ook een ‘drive’ en kompas nodig zijn om de reis voort te zetten en het liefst met medestanders en reisgenoten. Je krijgt deze motivatie door de weg naar een nieuwe werkelijkheid zelforganiserend te maken. Formuleer geen doelen en stappenplannen om van A naar B te komen, maar benoem een besturend principe. Deze aanpak werkt alleen als het hart meedoet, want een zelforganiserend principe geeft je een gevoelsbeeld. Anders dan denkbeelden zijn gevoelsbeelden lastiger onder woorden te brengen, maar je merkt meteen in je hoofd, hart en onderbuik of ze wel of niet kloppen.
Wat onderscheidt Giant Leapers van mensen met Big Ideas?
Mensen met Big Ideas hebben doelen of ideeën die realiseerbaar zijn in tijd en ruimte en handelen vanuit een behoefte. De ideeën van Giant Leapers lijken op het eerste gezicht nauwelijks uitvoerbaar. Ze worden geloofwaardig en aannemelijk en krijgen momentum als je erover communiceert en concrete resultaten behaalt. Mensen haken dan in op het idee van een nieuwe werkelijkheid. Zodra het eerste opgeruimde oceaanplastic de haven binnenkomt en met succes wordt gerecycled, heeft Boyan niet alleen een onwaarschijnlijk knappe innovatie afgeleverd; hij creëerde ook een nieuw beeld van de werkelijkheid. Het oude beeld is overbodig geworden en honderden mensen zijn, geïnspireerd door zijn werk, aan de slag met een nieuwe golf van innovaties die het oorspronkelijke idee versnellen.
Over Peter Spijker
Peter Spijker is freelance journalist. Hij schrijft regelmatig artikelen voor Managementboek.nl