Succesvol maar ongelukkig
Het grootste deel van zijn leven was Ludo Daems een typische ondernemer. Zestien, zeventien bedrijven heeft hij gehad. Altijd druk, druk, druk, een mooie auto onder de kont en een duur horloge om de pols. Hij leefde voor de status en, hij durft dat nu wel hardop te zeggen, de bevestiging van anderen. ‘Ik had niet gestudeerd en keek op tegen mensen met een academische graad. De hele tijd was ik aan het bewijzen dat ik niet voor hen onderdeed, dat ik ondanks die achterstand heel succesvol was. Daar komt bij dat ik tot mijn zestiende heb gestotterd. Ik was een rappe prater geworden, maar luisterde slecht.’ Succes had hij dus wel, maar echt gelukkig? Nee. Op een avond, ’s avonds laat in de lobby van een hotel, vertelde een collega-ondernemer hem een harde waarheid. ‘Na een paar borrels zei hij tegen mij: "Ludo, wij zullen nooit vrienden kunnen worden, want jij bent niet jezelf. Je bent niet authentiek." Ik was zo moe, dat ik geen energie meer had om me te verweren. Daardoor kwam dat antwoord keihard binnen. Zijn woorden raakten iets heel essentieels, want ik wist meteen dat hij gelijk had. Ik durfde niet te zijn wie ik eigenlijk was.’
Daems voelde zelf wel aan dat er ergens iets niet goed zat, maar hij had iemand anders nodig om hem daar op te wijzen. Hetzelfde wil hij bewerkstelligen met zijn boek Passie is wie je bent, dat hij de ondertitel ‘Een handleiding voor persoonlijke groei’ heeft meegegeven. ‘Zodra je in staat bent om een vraag te stellen, ligt het antwoord ook al in jezelf verscholen’, zegt hij. Daarom is dit boek geen handleiding voor de kortste weg naar succes, maar eerder een werkboek. Daems laat de lezer door zijn betoog heen regelmatig stilstaan en zichzelf kritische vragen stellen. Bijvoorbeeld over welke verwachtingen anderen van hem hebben, over hardnekkige gewoontes die voorkomen dat hij doet wat hij eigenlijk zou willen. Hij vraagt hem dromen en stille verlangens nu eens op te schrijven en je af te vragen waarom je daar eigenlijk niets mee doet.
Na die avond in het hotel wist Ludo Daems dat hij zijn leven over een andere boeg moest gooien. Hij ontdekte dat zijn eigen passie niet het nastreven van bezit was, zoals hij zijn hele leven had gedaan, maar dat delen zijn drijfveer was. Dát maakte hem gelukkig. Hij begon het opleidingsinstituut PKZ, wat staat voor persoonlijke kwaliteitszorg. Het delen van zijn kennis en ervaring doet hij niet in de eerste plaats door boeken te schrijven, maar door voordrachten te geven voor managers, leidinggevenden en vele, vele andere geïnteresseerden. De Vlaming is een energieke man, die graag voor grote groepen staat. ‘Ik zat eens bij een lezing van Daniel Goleman helemaal achter in de zaal en ik voelde intuïtief: mijn plek is niet in de zaal, maar op het podium. Daar moet ik staan om te kunnen delen. Ik ga daar niet staan vertellen hoe het moet, maar ik bied een buffet, waaruit eenieder kan kiezen wat hij wil. Ik wil mensen echt raken met zaken die ze van binnen eigenlijk allang weten. Als ik het antwoord op een vraag uit de zaal niet weet, zeg ik dat ook. Dan vraag aan de andere aanwezigen om te helpen een oplossing of aanpak te bedenken.’
Van weten naar doen
De omslag maken van weten naar doen, daar zit de crux van de missie van Ludo Daems. Zijn uitgangspunt is dat we intuïtief heel goed wie we zijn, wat we leuk vinden en waar we energie van krijgen, maar ons laten afleiden door een leven waarin we vooral heel veel moeten. We laten ons leiden door de verwachtingen van anderen. ‘We gaan bouwen, trouwen en krijgen kinderen. Dan is er die goede job, een steeds duurdere auto, en in het weekend moeten we naar de golfbaan, of een feestje van een collega. Mensen zeggen dan: ‘ik moet zoveel, ik heb geen tijd meer voor mezelf’, maar ook dat is een keuze. Je hoeft het niet te doen. Door zo te leven ontneem je het zicht op wie je echt bent en wat je diep in je hart het liefste wilt.’
Hoe komt het dan dat het zo moeilijk is om te doen en te zijn wat we willen? Dat heeft volgens Daems te maken met onze rugzak die al van jongs af aan gevuld wordt met verwachtingen en eisen van onze omgeving. Goed je best doen op school, flink zijn, kiezen voor een goede baan met zekerheid, een leuk huis en iedere paar jaar een nieuwe auto. Die verwachtingen vormen ons, maar we vergeten dat we daar zelf invloed op hebben. ‘We zijn allemaal een product van onze opvoeding en onze omgeving, maar de enige die de richting van zijn leven bepaalt ben je zelf. We kunnen veel meer dan we denken, maar gebruiken slechts een paar van onze kwaliteiten. Om dat te ontdekken moet je uit het centrum van je bestaan durven stappen, uit je comfortzone zogezegd, en luisteren naar je innerlijke stem. Daar zit je passie.’
Als we Daems mogen geloven is het ontdekken van die passie niet zo vreselijk ingewikkeld. Iedere dag een paar minuten tijd nemen voor jezelf is de belangrijkste voorwaarde om weer te leren naar jezelf te luisteren, meent hij. ‘Trek je iedere dag terug op een plek waar je je prettig voelt en niet gestoord wordt. Dat kan een bankje bij een boom zijn, maar je kunt ook gewoon de deur van je kamer dicht doen. Zet je telefoon en email uit en ga zitten. Laat alle gedachtes langs je afglijden en geniet van de rust. Zo kun je weer contact leggen met wie je werkelijk bent en ontdekken waar je passie zit.’ Wie dat eenmaal weet leeft en werkt met meer enthousiasme, heeft meer energie en is kortom gelukkiger in zijn werk, is zijn stellige overtuiging.
Bezit dat ons bezit
Boeken, trainingen en congressen over onderwerpen als inspiratie, motivatie, en talentontwikkeling zijn er in overvloed. Het onderwerp leeft dus, kan de eenvoudige conclusie zijn. ‘De mensen hebben er nood aan’, zoals Ludo Daems het zegt. Dat is niet zo gek, meent hij, want onze westerse maatschappij is aan het veranderen. De wederopbouwgeneratie van na de oorlog hield zich bezig met hard werken, sparen, en zorgen dat hun kinderen meer welvaart zouden kennen dan zijzelf. Die houding is doorgeschoten in een overmaat aan materialisme. De huidige generatie vindt daarin geen bevrediging meer. ‘Ons bezit bezit ons’, zegt Daems. ‘De verhouding hoofd, hart, lichaam en ziel is niet meer in balans. Daardoor raken steeds meer mensen op drift, en zoeken opnieuw naar die verbinding.’
De veranderingen in de samenleving vertalen zich binnen het bedrijfsleven in een nieuw soort leiderschap. Dat verschuift steeds meer richting een dienend leiderschap waarin relaties met medewerkers centraal staan en mensen de ruimte krijgen die ze nodig hebben om zichzelf te zijn. ‘Als het een manager lukt om de focus te verschuiven van moeten naar willen, zal niet alleen de sfeer, maar ook resultaten sterk verbeteren’, is de overtuiging van de Belg. Deze nieuwe leiders en managers zouden wat Ludo Daems betreft dan ook veel minder trainingen en cursussen hoeven volgen. ‘Help uzelf, dat levert het meest op’, zegt hij.
Passie met verstand
Toen hij na bijna vijftien jaar van presentaties, cursussen en lezingen ging zitten om zijn kennis en inzichten op papier te zetten, wilde Ludo Daems niet het zoveelste boek maken waarin de schrijver stap voor stap uitlegt wat je moet doen om net zo succesvol te worden als hij. ‘Ik stel de lezer vragen en bied een helpende hand bij het beantwoorden ervan. Hoewel het een dun boekje is, hoop ik dat het de lezer veel tijd kost om het helemaal uit te krijgen. Als het goed is begint hij daarna weer opnieuw omdat hij zich steeds blijft ontwikkelen.’
Het boek wil de lezer helemaal niets leren. ‘Het gaat over steeds meer willen en steeds minder moeten. Het leert je stil te staan, inzichten te verwerven en vervolgens in beweging te komen. Daarna kun je gaan doen wat je al zo lang hebt uitgesteld en waarvan je weet dat jet het zo graag wil. Volg je hart, luister naar je gevoel maar gebruik daarna ook zeker je verstand.’
Zweverig is zijn methode zeker niet, Passie mag dan recht uit je hart komen, ze heeft je verstand nodig om tot volle wasdom te komen. ‘Wie zijn passie volgt zonder zijn verstand te gebruiken riskeert zichzelf te verliezen, zegt Daems. ‘Om te worden wie je bent moet je de weg van je hart kennen, begrijpen en durven volgen. Vervolgens gebruik je je verstand om richting te geven aan je passie. Het resultaat is een andere houding: openheid, een nieuwe kracht van waaruit je wilt leven. Dat is de essentie.’
