Corporate Litigation bij de Ondernemingskamer

Afkortingen en verkorte aanduidingen 15
I Afkortingen 15
II Verkorte aanduidingen 18

1 Inleiding 21
1.1 Op het snijvlak van vennootschapsrecht en procesrecht: corporate litigation 21
1.2 Bevoegde rechter en procedure 25
1.3 Samenloop van diverse acties 28
1.4 Arbitrage en vennootschapsrecht 34
1.5 Corporate litigation en het EVRM 46
1.6 Literatuur 50

2 Het enquêterecht 55
2.1 Inleiding 55
2.2 Rechtsmacht en bevoegdheid van de OK; hoofdlijnen van de procedure 62
2.2.1 Rechtsmacht en bevoegdheid van de OK 62
2.2.2 Hoofdlijnen van de procedure 70
2.3 De eerste fase: het verzoek om een onderzoek, onmiddellijke voorzieningen en het onderzoek 71
2.3.1 Inleiding 71
2.3.2 Enquêtebevoegdheid 74
2.3.2.1 Aandeelhouders, certificaathouders en “economisch gerechtigden” 75
2.3.2.2 De vennootschap zelf 90
2.3.2.3 De curator in het faillissement van de vennootschap 94
2.3.2.4 Vakbonden 96
2.3.2.5 De ondernemingsraad? 97
2.3.2.6 Anderen op grond van statuten of overeenkomst 98
2.3.2.7 De A-G bij het Gerechtshof Amsterdam 98
2.3.2.8 Belanghebbenden 100
2.3.2.9 De rol van AFM, DNB en/of de ECB 105
2.3.3 Bij welke vennootschap kan een enquête bevolen worden? 106
2.3.3.1 De ‘concernenquête’ 106
2.3.3.2 Enquête bij een commanditaire vennootschap of een VOF 118
2.3.3.3 Enquête bij een coöperatie, onderlinge waarborgmaatschappij, stichting of vereniging 119
2.3.4 Het kenbaar maken van bezwaren (art. 349(1)) 120
2.3.4.1 Evenwicht tussen bescherming en souplesse 120
2.3.4.2 Het element tijd: “ingebrekestelling” en rechtsverwerking 122
2.3.5 De behandeling van het enquêteverzoek en procedurele aangelegenheden 124
2.3.5.1 Indiening van verzoek- en verweerschriften en van producties 125
2.3.5.2 De zitting – getuigen 131
2.3.5.3 Duur van de procedure 140
2.3.5.4 Proceskosten en griffierechten 141
2.3.5.5 Intrekking en beëindiging in fase 1 144
2.3.5.6 Verzoek niet op redelijke grond gedaan (art. 350(2)) 147
2.3.5.7 Cassatie in fase 1 148
2.3.6 Bevoegdheid en beleid van de OK inzake toewijzing en afwijzing enquêteverzoek 149
2.3.7 Onmiddellijke voorzieningen 166
2.3.7.1 Inleidende opmerkingen 166
2.3.7.2 Wanneer kan een verzoek om onmiddellijke voorzieningen worden gedaan? 175
2.3.7.3 Wie kunnen om onmiddellijke voorzieningen verzoeken? 178
2.3.7.4 Bevoegdheid en beleid van de OK inzake het treffen van onmiddellijke voorzieningen 179
2.3.7.5 Mag een onmiddellijke voorziening afwijken van dwingend recht? 188
2.3.7.6 Hoe lang blijven onmiddellijke voorzieningen van kracht? 194
2.3.7.7 Enkele voorbeelden van onmiddellijke voorzieningen 196
2.3.8 Het onderzoek 197
2.3.8.1 Algemeen; kosten en duur van het onderzoek; onafhankelijkheid van de onderzoeker 197
2.3.8.2 Omvang van het onderzoek; periode waarop het betrekking heeft 209
2.3.8.3 Taken en bevoegdheden van de onderzoeker 215
2.3.8.4 De raadsheer-commissaris (ra-co) 233
2.3.8.5 Aan het onderzoek te stellen eisen en art. 6 EVRM 243
2.3.8.6 Obstakels en obstructie 254
2.3.8.7 Beëindiging van het onderzoek 265
2.3.8.8 Heropening/aanvulling van het onderzoek 267
2.3.8.9 Verslaglegging, inzage in verslag en onderzochte stukken en mededeling uit verslag aan derden 272
2.3.8.10 Rechtspositie van de onderzoeker; aansprakelijkheid en vergoeding van kosten 283
2.4 De tweede fase: verzoeken na enquête 291
2.4.1 De rol van het onderzoeksverslag 294
2.4.2 Verzoeken om voorzieningen 294
2.4.3 De voorzieningen 297
2.4.3.1 Algemeen 297
2.4.3.2 De opgesomde voorzieningen iets nader bezien 298
2.4.3.3 Is de opsomming in art. 356 limitatief? 311
2.4.3.4 Andere art. 356-voorzieningen dan verzocht? 313
2.4.3.5 Mag een voorziening afwijken van dwingend recht? 314
2.4.4 Verhaal van onderzoekskosten 319
2.5 Enkele procedurele aangelegenheden in fase 2 338
2.5.1 Uitvoerbaarheid bij voorraad 338
2.5.2 Formele vereisten voor geldigheid van beschikking 342
2.5.3 Einde van de enquêteprocedure 344
2.5.4 Cassatie 346
2.6 Minnelijke regeling 349
2.7 Enkele aspecten van de enquêteprocedure nader beschouwd 353
2.7.1 Wanbeleid 353
2.7.1.1 Enkele voorbeelden van wanbeleid 357
2.7.1.2 “Hindsight bias” 371
2.7.2 Enquêterecht en vennootschapsrecht 375
2.7.2.1 Inleiding 375
2.7.2.2 Het belang van de vennootschap 377
2.7.2.3 Doorwerking van aandeelhoudersovereenkomsten 386
2.7.2.4 Bijzondere zorgvuldigheidsplicht jegens minderheidsaandeelhouders 389
2.7.2.5 Taak van de vennootschapsorganen en hun onderlinge verhouding 393
2.7.2.6 Risicomanagement 401
2.7.2.7 ‘Noodzaakfinanciering‘ 404
2.7.2.8 De NV in staat van beleg 412
2.7.3 Enquêterecht en geldgebrek 421
2.7.4 De rechtspositie van belanghebbenden 427
2.7.4.1 Inleidende opmerkingen 427
2.7.4.2 Aansprakelijkheid voor schade als gevolg van onjuist beleid 430
2.7.4.3 Vergoeding van door belanghebbende geleden schade als gevolg van een (onmiddellijke) voorziening van de OK? 442
2.7.5 De positie van door de OK aangestelde functionarissen 443
2.7.5.1 Inleidende opmerkingen 443
2.7.5.2 Taak en bevoegdheden 444
2.7.5.3 Obstakels en obstructie 458
2.7.5.4 Aan wie leggen zij verantwoording af? 464
2.7.5.5 Aansprakelijkheid 465
2.7.5.6 Beloning en varia 468
2.8 Literatuur over enquêterecht 471

3 De geschillenregeling 489
3.1 Inleiding 489
3.2 Rechtsmacht en bevoegdheid; arbitrage 499
3.3 De vordering tot uitstoting (art. 336-341a) 506
3.3.1 Wie kan vorderen van wie en onder welke voorwaarden? 506
3.3.2 Kort overzicht van de procedure 509
3.3.3 Verbeteringen als gevolg van de Wet Flex-BV 512
3.3.4 Enkele kanttekeningen bij de procedure 514
3.4 De vordering tot overgang van stemrecht (art. 342) 521
3.5 De vordering tot uittreding (art. 343-343c) 524
3.5.1 Wie kan vorderen van wie en onder welke voorwaarden? 524
3.5.2 Enkele kanttekeningen 527
3.6 Literatuur over de geschillenregeling 535

4 Uitkoop, squeeze-out en sell-out 541
4.1 Inleiding 541
4A Uitkoop 541
4A.1 Uitkoop – algemeen overzicht 541
4A.2 Kort overzicht van de procedure; rechtsmacht 544
4A.3 Wie kan de vordering instellen? 547
4A.4 Tegen wie kan/moet de vordering ingesteld worden? 555
4A.5 Gronden voor afwijzing van de vordering 565
4A.6 De prijsvaststelling – deskundigen 568
4A.7 De einduitspraak 588
4A.8 De afwikkeling na de einduitspraak 589
4A.9 Uitkoop in de praktijk en mogelijke alternatieven 591
4B Squeeze-out en sell-out na openbaar bod 600
4B.1 Squeeze-out 600
4B.2 Prijsvaststelling bij squeeze-out 603
4B.3 Kritiek en praktische kanttekening 614
4C Sell-out 615
4C.1 Enkele kanttekeningen 615
4.2 Literatuur over uitkoop, squeeze-out en sell-out 617

5 Procedures inzake openbaar bod op effecten 621
5.1 Inleiding 621
5.2 Het verplicht bod 622
5.2.1 Toepasselijke bepalingen en reikwijdte van het begrip 622
5.2.2 De hoofdregel 622
5.2.3 Uitzonderingen en vrijstellingen van de biedplicht 624
5.2.4 Vervallen van de biedplicht 626
5.2.5 Bevoegdheden van de OK 627
5.2.5.1 Verlenging van de terme de grâce 628
5.2.5.2 Ontheffing wegens financiële toestand van de (potentiële) target 629
5.2.5.3 Niet nakomen van de biedplicht 630
5.2.5.4 Afbouwen om mededingingsrechtelijke redenen 633
5.2.5.5 Bevelen tot het doen van openbare mededelingen 634
5.2.5.6 Vaststelling van een billijke prijs 635
5.3 Literatuur 638

6 Procedures over schadeloosstelling onder de Interventiewet 641
6.1 Inleiding 641
6.2 Overdrachtsregeling voor verzekeraar in problemen 642
6.3 Bijzondere maatregelen met het oog op de stabiliteit van het financiële stelsel 646
6.3.1 Onmiddellijke voorzieningen 647
6.3.2 Onteigening 648
6.3.3 Voorlopig getuigenverhoor naast schadeloosstellingsprocedure? 663
6.4 Literatuur 664

7 Procedures onder het structuurregime 667
7.1 Inleiding 667
7.2 Vaststelling van statuten door de OK 668
7.3 Beslissing op bezwaar van RvC tegen door OR aanbevolen kandidaatcommissaris 671
7.4 Ontslag van een commissaris 677
7.5 Opzegging van vertrouwen in de gehele RvC (collectief ontslagrecht van de AV) 681
7.6 Literatuur 687

8 De jaarrekeningprocedure 691
8.1 Inleiding 691
8.2 Toepassingsgebied 693
8.3 Wie kan het verzoek indienen? 695
8.3.1 “Iedere belanghebbende” 695
8.3.2 De A-G “in het openbaar belang” 701
8.4 De procedure 701
8.4.1 Algemeen 701
8.4.2 De termijn voor indiening van het verzoek 703
8.4.3 Wat kan verzocht worden? 705
8.4.4 Het horen van de accountant, de AFM, DNB en de ECB 710
8.5 De uitspraak en de gevolgen daarvan 712
8.6 Cassatie 715
8.7 Bijzondere regels voor effectenuitgevende instellingen 716
8.8 Literatuur 720

9 Beroep inzake het adviesrecht van de ondernemingsraad 723
9.1 Inleiding 723
9.2 De procedure voor de OK 738
9.3 De uitspraak 739
9.4 Voorlopige voorzieningen 742
9.5 Literatuur 743

Jurisprudentieregister 747
Trefwoordenregister 801