De kunst van het financieren: financiering van de kunst
Over juridische knelpunten bij overheidsfinanciering van kunst & cultuur
Samenvatting
De cultuursector wordt op verschillende manieren gefinancierd door de overheid. Dat gebeurt via subsidies in alle soorten en maten, maar ook via kunst- en cultuurprijzen. De sector ervaart hierbij regelmatig juridische problemen. Welke zijn dat zoal en kunnen zij worden weggenomen? Deze vragen worden in dit boek beantwoord. Het perspectief is dat van het bestuursrecht, omdat het subsidieinstrument wordt gereguleerd door de Algemene wet bestuursrecht.
Het onderzoek is opgebouwd rond vier deelthema’s. Dat zijn (1) de rechtsvorm van de geldverstrekking, (2) de rechtsbescherming van de aanvragers, (3) de inrichting van de verdeelprocedure en (4) de eisen die aan de verdeelbesluiten worden gesteld. De rechtsvorm blijkt bij de Nederlandse kunst- en cultuurprijzen niet altijd even helder, wat ertoe kan leiden dat organiserende instellingen hun juridische plichten verzaken en gegadigden hun rechten niet benutten.
Ook de verdeelprocedures leiden tot knelpunten. Overheden verdelen cultuurbudgetten graag via de tendersystematiek, omdat aanvragen dan onderling kunnen worden vergeleken en van scores voorzien. Daarmee ontstaat een rangschikking die kan worden gebruikt om het beschikbare budget te verdelen. Bij cultuursubsidies zijn de financiën meestal niet toereikend voor alle positief beoordeelde aanvragen. Dan rijst de vraag naar de rechtsbescherming van de aanvragers, met name van de afgewezenen die net onder de ‘zaaglijn’ vallen. Kunnen zij hun positie in de rangschikking ter discussie stellen?
Sinds 2018 is het bovendien verplicht om alle potentiële aanvragers gelijke kansen op subsidie te bieden en moeten subsidieverstrekkers een zekere transparantie garanderen voor de verdeelprocedure en de besluitvorming. Voldeden de verdeelprocedures voor de landelijke culturele Basisinfrastructuur 2021-2024 aan deze vereisten? Tot slot is er aandacht voor deskundigenadvisering en de vergewisplicht. In cultuursubsidieprocedures schakelen subsidieverstrekkers vrijwel altijd deskundigen in om te adviseren over de kwaliteit van de ingediende aanvragen. Deze adviezen leggen veel gewicht in de besluitvormingsschaal. Hoe wordt verzekerd dat de subsidieverstrekker zich heeft vergewist van de zorgvuldigheid van het adviesproces?
Dit onderzoek signaleert knelpunten, beantwoordt vragen en doet aanbevelingen. Het legt een dwarsverband tussen het bestuursrecht en de cultuursector en dat is nieuw. Het onderzoek heeft een bestuursrechtelijke invalshoek, maar is niet alleen bedoeld voor bestuursrechtjuristen. Ook geldverstrekkers en subsidieaanvragers uit de cultuursector vinden er handreikingen in, bijvoorbeeld voor het vormgeven van financieringsbeslissingen, de inrichting van subsidieverdeelprocedures en de mogelijkheden om een negatief subsidiebesluit te betwisten.
Trefwoorden
Specificaties
Inhoudsopgave
U kunt van deze inhoudsopgave een PDF downloaden
Hoofdstuk 1 Inleiding 25
1 Aanleiding voor het onderzoek: knelpunten bij overheidsfinanciering van kunst en cultuur 25
2 Bestuursrechtelijke knelpunten bij de verstrekking van publiek geld aan de cultuursector 34
3 Schaarse publieke rechten en effectieve rechtsbescherming 37
4 Opzet van het boek en leeswijzer 45
5 Methodologische verantwoording 47
6 Plaatsbepaling en relevantie van het onderzoek 49
Deelthema 1
De rechtsvorm van een financieringsbeslissing van de overheid: kunst- en cultuurprijzen 51
Hoofdstuk 2 De kunst van het prijzen: prijzen in de kunst 53
1 Inleiding 53
2 Nederlandse kunst- en cultuurprijzen: inventarisatie en selectie 58
3 Door of namens de overheid verstrekte kunst- en cultuurprijzen: subsidies? 60
4 Publiekrechtelijke status: consequenties voor de prijzen 74
5 Publiek prijzengeld, maar niet via publiekrecht verstrekt: consequenties voor de prijzen 81
6 Opmaken van de balans en aanbevelingen 85
7 Slotsom 90
8 Overzicht van de 121 (mede) door de overheid gefinancierde prijzen: tabel 1 91
Hoofdstuk 3 De keerzijde van de medaille 95
1 Inleiding: kunst- en cultuurprijzen: niets te vrezen van het recht? 95
2 Een kleurrijk prijzenlandschap 97
3 Kunstprijzen met publiek geld: publiekrecht of privaatrecht? 97
4 Oeuvre- en waarderingsprijzen: exoten in subsidieland? 100
5 Sommige publieke kunstprijzen zijn subsidies en dat heeft consequenties 101
6 Waarom zijn niet alle publieke kunstprijzen subsidies? 102
7 Subsidies ‘passen niet’: ontwijken van het publiekrecht lonkt 104
8 Maar het primaat van het publiekrecht dan? 105
9 Waarom weerstand tegen een publiekrechtelijke context voor het kunstprijzenveld? 106
10 Slotsom: hoe te voorkomen dat een publieke prijs zijn glans verliest? 108
Naschrift bij Deelthema 1
De rechtsvorm van een financierings beslissing van de overheid 111
Deelthema 2
Effectieve rechtsbescherming in tenderverdeelprocedures 115
Hoofdstuk 4 De kunst van het subsidiëren: rechtsbescherming in tenderprocedures 117
1 Inleiding 117
2 Verdelen van subsidies 118
3 Procederen na een tenderverdeelprocedure: belanghebbendheid 123
4 Procederen na een tenderprocedure: processueel inzagerecht 134
5 Consequenties van de ingezette koers 143
Naschrift bij Deelthema 2
Effectieve rechtsbescherming in tenderverdeelprocedures 145
Deelthema 3
Normering van tender verdeelprocedures voor schaarse (cultuur)subsidies 147
Hoofdstuk 5 De kunst van het verdelen (I): over mededinging en transparantie bij de verdeling van schaarse (tender)subsidies 149
1 Inleiding 149
2 Mededinging & transparantie in verdeelprocedures voor schaarse subsidies 151
3 Mededinging & transparantie in verdeelprocedures voor tendersubsidies 157
4 Is de tenderverdeelprocedure mededingings- & transparantieproof? 162
5 Slotsom (I): mededinging & transparantie in tenderverdeelprocedures 169
6 Aanbevelingen 170
Hoofdstuk 6 De kunst van het verdelen (II): over mededinging en transparantie in de subsidieverdeelprocedures voor de landelijke culturele Basisinfrastructuur 2021-2024 173
1 Subsidieverdeelprocedures voor de landelijke culturele Basisinfrastructuur 173
2 Proef op de som: zijn de subsidieverdeelprocedures voor de landelijke culturele Basisinfrastructuur mededingings- & transparantieproof? 180
3 Slotsom (II): mededinging & transparantie in de subsidieverdeelprocedures voor de landelijke culturele
Basisinfrastructuur 2021-2024 200
4 Aanbevelingen voor verdeelprocedures in de landelijke culturele Basisinfrastructuur 202
'
Naschrift bij Deelthema 3
Normering van tenderverdeelprocedures voor schaarse (cultuur)subsidies 205
Deelthema 4
Deskundigenadvisering en vergewisplicht bij de voorbereiding van (cultuur) subsidiebesluiten 209
Hoofdstuk 7 De kunst van het adviseren: over deskundigenadvisering en vergewisplicht bij de voorbereiding
van (cultuur)subsidiebesluiten 211
1 Inleiding 211
2 Normering van deskundigenadvisering en de vergewisplicht bij subsidiebesluiten 213
3 Vergewisplicht bij de kwaliteit van de adviseurs 215
4 Vergewisplicht bij de kwaliteit van het advies 220
5 Aandachtspunten 227
6 Slotsom 235
Naschrift bij Deelthema 4
Deskundigenadvisering en vergewisplicht bij de voorbereiding van (cultuur)subsidiebesluiten 237
Slotbeschouwing & beantwoording hoofdvraag 241
Hoofdstuk 8 Slotbeschouwing 243
1 Wat is er onderzocht? 243
2 Terug naar de vier praktijkvoorbeelden 244
3 Andere knelpunten bij financieringsbeslissingen van de overheid 251
4 Welke oplossingen zijn er? 255
5 Tot besluit 259
Samenvatting 261
Impactparagraaf 267
Curriculum vitae 269
Literatuur 271
Parlementaire stukken en regelgeving 293
Jurisprudentie 297
Anderen die dit boek kochten, kochten ook
Rubrieken
- cadeauboeken
- computer en informatica
- economie
- filosofie
- flora en fauna
- geneeskunde
- geschiedenis
- gezondheid
- jeugd
- juridisch
- koken en eten
- kunst en cultuur
- literatuur en romans
- mens en maatschappij
- naslagwerken
- non-fictie informatief/professioneel
- paramedisch
- psychologie
- reizen
- religie
- schoolboeken
- spiritualiteit
- sport, hobby, lifestyle
- thrillers en spanning
- wetenschap en techniek
- woordenboeken en taal