Kwajongens en zware jongens

Voorwoord 9

1. Inleiding 11
1.1. Wat is criminologie? 11
1.1.1. Dark number en pakkans 13
1.1.2. Selectie 13
1.2. Visies op jeugdcriminaliteit 15
1.3. Waarom jeugdcriminologie? 17
1.4. Hoe meten we jeugdcriminaliteit? 19
1.4.1. Politiecijfers 19
1.4.2. Zelfrapportages 19
1.4.3. Slachtoff erenquêtes 20

2. Ontwikkelingen in de jeugdcriminaliteit 21
2.1. Toename of afname? 21
2.2. Verharding? 22
2.3. Lvb 24
2.4. Jongens/meisjes 25
2.5. Etniciteit 27
2.6. Cybercrime 30

3. Criminologische perspectieven 33
3.1. Nature 33
3.2. Nurture 34
3.2.1. Het sociaal-ecologisch paradigma 34
3.2.2. De ‘diff erentiële associatie’-theorie 36
3.2.3. De spanningsbenadering 37
3.2.4. De labelingtheorie 38
3.3. Gelegenheid en keuze 39
3.4. Opvoeding 42
3.4.1. Sociale controle 42
3.4.2. Zelfcontrole 42
3.4.3. Ouder-kindinteractie 43
3.5. Nature 45
3.5.1. Hormonen 45
3.5.2. Hersenen 45
3.5.3. Genen 46
3.6. De criminologie van de levensloop 48
3.6.1. Dual taxonomy-theorie 49
3.6.2. De age-graded theory of informal control 50
3.7. Tot slot 52

4. Adolescentie 55
4.1. De Nederlandse jeugd 55
4.1.1. Problemen 57
4.2. Andere tijden, andere jeugd? 59
4.2.1. ‘Uitstel’ van volwassenheid 59
4.2.2. De relatie tussen adolescenten en hun ouders 60
4.3. Puberteit 61
4.4. Cognitieve en emotionele ontwikkeling 62
4.4.1. Emoties 64
4.5. Empathie 65
4.6. Conclusie 67

5. Gezin, school en buurt 69
5.1. Gezin 69
5.1.1. Steun en controle 70
5.1.2. Eigenschappen van de ouders 71
5.1.3. Eigenschappen van het gezinsleven 71
5.1.4. Sociaal-economische situatie 72
5.2. School 72
5.2.1. Antisociaal gedrag op school 72
5.2.2. School en criminaliteit 73
5.3. Buurt 75
5.3.1. Op zoek naar spanning in de stedelijke (winkel)centra 75
5.3.2. Hangen in de buurt 76

6. Kwajongens en zware jongens 79
6.1. Kattenkwaad 79
6.2. Vrienden van de straat 81
6.3. Straatbendes en jeugdbendes 84
6.4. Veelplegers en doorgroeiers 85

7. De aanpak 91
7.1. Ontwikkelingen 91
7.2. De keten 93
7.2.1. Politie 93
7.2.2. Raad voor de Kinderbescherming 94
7.2.3. Openbaar Ministerie 95
7.2.4. Rechterlijke macht 95
7.2.5. Jeugdreclassering/gecertificeerde instelling 96
7.3. Samenwerking in de keten 96
7.3.1. ZSM 96
7.3.2. Justitieel Casus Overleg-jeugd 97
7.3.3. Het Veiligheidshuis 97

8. Werkzame interventies 99
8.1. Geen behoefte aan bewijs 100
8.1.1. Ongeremde creativiteit 101
8.2. Pedagogische basiscondities 102
8.3. Wat werkt? 103
8.4. Erkende interventies 105