De Bestuurssecretaris

1. Inleiding 6
1.1 Een beroep dat een boek verdient 6
1.2 Voor wie is dit boek? 7
1.3 Focus op de semipublieke sector, ook relevant voor de commerciële sector 8
1.4 Verantwoording 8
1.5 Woordkeuze 9
1.6 Leeswijzer 9

Deel 1: Positionering van de bestuurssecretaris 11
2. Positionering van de bestuurssecretaris 12
2.1 Inleiding 12
2.2 Voorbij de eenkennige beschrijving 13
2.3 Wat is besturen en wat is een bestuurder? 14
2.4 Wat is een bestuurssecretaris? 19
2.5 Dé bestuurssecretaris bestaat niet 21
Intermezzo: Een bestuurssecretaris is geen extra bestuurder 22
2.6 Verschillende positioneringen 24
Intermezzo: Wat is ‘het dienen van het organisatiebelang’? 28
2.7 Belangrijke kenmerken van de semipublieke sector 29
2.8 De fysieke werelden van de bestuurssecretaris 31
2.9 De unieke positie van de bestuurssecretaris 32
Intermezzo: De bestuurssecretaris: van alles en niets, van iedereen en mand 33
2.10 Bestuurssecretaris van het bestuur en de raad van toezicht 38

Deel 2: De vijf rollen van de bestuurssecretaris 41
3. De klassieke secretaris 43
3.1 De rol 43
Intermezzo: Moet de bestuurssecretaris zelf het verslag schrijven? 45
Intermezzo: De klassieke secretaris: bestuurssecretaris of secretaresse? 46
3.2 De vaardigheden 47
3.3 De valkuilen 48
3.4 Tips en inzichten 49
Intermezzo: Het klassieke secretariswerk: de kern of corvee? 50
3.5 Wat de bestuurder verwacht 51
3.6 Reflectie van de bestuurssecretaris 52
Intermezzo: De bestuurssecretaris van bestuur én raad van toezicht: (g)een vanzelfsprekendheid 53
Intermezzo: Wat vind jij? 58

4. De inhoudelijk-strategisch adviseur 59
4.1 De rol 59
4.2 De competenties 61
4.3 De valkuilen 64
4.4 Tips en inzichten 65
4.5 Wat de bestuurder verwacht 66
4.6 Reflectie van de bestuurssecretaris 67
Intermezzo: Wat vind jij? 68

5. De vertrouweling 69
5.1 De rol 69
5.2 De vaardigheden 72
5.3 De valkuilen 72
5.4 Tips en inzichten 74
Intermezzo: Een bestuurssecretaris is niet het geweten van de organisatie 74
5.5 Wat de bestuurder verwacht 76
5.6 Reflectie van de bestuurssecretaris 77
Intermezzo: Wat vind jij? 78

6. De verbinder 79
6.1 De rol 79
6.2 De vaardigheden 82
6.3 De valkuilen 85
6.4 Tips en inzichten 86
6.5 Wat de bestuurder verwacht 86
6.6 Reflectie van de bestuurssecretaris 88
Intermezzo: Wat vind jij? 89

7. De regisseur 90
7.1 De rol 90
7.2 De vaardigheden 91
Leestip: Samenwerkingskunde 92
7.3 De valkuilen 93
Leestip: Proceskunde 94
7.4 Tips en inzichten 95
7.5 Wat de bestuurder verwacht 95
7.6 Reflectie van de bestuurssecretaris 96
Intermezzo: Wat vind jij? 97

8. Overige rollen 98
Intermezzo en leestip: Van bureaucraat tot grenswerker 99

Deel 3: Profiel, passendheid en professionalisering 101
9. Profiel 102
9.1 Hoe word je bestuurssecretaris? 102
9.2 Inrichting van de functie 103
Intermezzo: Over het belang van sectorkennis 104
9.3 Het niveau van de functie 108
9.5 De persoonlijkheid van de bestuurssecretaris 108
9.6 Een sociale functie 109
9.7 Een aantrekkelijke functie 109
9.8 Kan een bestuurssecretaris bestuurder worden? =110
Intermezzo: Bestuurssecretaris: een opmaat naar bestuurder? 110

10. Passendheid 113
10.1 De match 113
10.2 De tijdelijkheid van passendheid 114
Intermezzo: Heeft een bestuurssecretaris eenhoudbaarheidsdatum? 115

11. Professionalisering 118
11.1 De uitdagingen van een bestuurssecretaris 118
11.2 Zoeken naar balans Intermezzo: Balanceren in het omgaan met informatie 120
11.3 Vormen van professionalisering 125
20 tips voor een beginnend bestuurssecretaris 126

Tot slot: Essentieel voor excellent bestuur 131
Epiloog: Secretarissen in de semipublieke en commerciële sector hebben veel met elkaar gemeen 132